MULTILADA
StarWords
Cele projektu
Naszym celem w projekcie StarWords, było szczegółowe zbadanie wczesnego rozwoju językowego dzieci jednojęzycznych, dwu- i wielojęzycznych. W StarWords wierzymy, że pierwsze słowa dziecka, wyczekiwane przez rodziców jak gwiazdy na nocnym niebie, kryją w sobie klucz do zrozumienia wczesnych etapów rozwoju językowego.
Zbadaliśmy, jak polskojęzyczne dzieci dwu- i wielojęzyczne, mieszkające w Norwegii i Wielkiej Brytanii, przyswajają swoje języki oraz w jaki sposób proces rozwoju dwu- i wielojęzycznego różni się od rozwoju jednojęzycznego w języku polskim. Obserwowaliśmy rozwój językowy dzieci od momentu pierwszych wypowiedzianych słów aż do wieku trzech–czterech lat.
Projekt koncentrował się głównie na dzieciach polsko-norweskich i polsko-angielskich, ale zachęcaliśmy również rodziny mówiące w innych językach do korzystania z naszej aplikacji. StarWords została dostosowana do wielu różnych języków i mamy nadzieję, że okazała się cennym narzędziem dla rodzin wielojęzycznych. Dzięki projektowi zdobyliśmy wiele istotnych informacji, które mogą wspierać rodziców i specjalistów w zrozumieniu rozwoju językowego dzieci. Dziękujemy wszystkim, którzy wzięli udział w tym przedsięwzięciu!
Dlaczego to ważne?
Do tej pory nikt nie badał trajektorii rozwoju językowego dzieci dwu- i wielojęzycznych i jednojęzycznych od momentu wypowiadania pierwszych słów, do ukształtowanego słownika dziecka w wieku 3–4 lat. Nasz projekt pomógł wskazać wiek pierwszych osiągnięć (pojawienie się pierwszych słów i pierwszych wypowiedzi wielowyrazowych) w mowie dzieci dwu- i wielojęzycznych, oraz określić czynniki związane ze środowiskiem językowym, które na te osiągnięcia wpływają. Mamy nadzieję, że wyniki naszego projektu będą stanowiły podstawę do formułowania rekomendacji dla rodziców i profesjonalistów zajmujących się małymi dziećmi, dotyczących tego, jak skutecznie wspierać rozwój językowy w sytuacji dwu- i wielojęzyczności.
Szczegółowe dane
Projekt StarWords został zrealizowany pod kierownictwem prof. Ewy Haman (Uniwersytet Warszawski) i prof. Niny Gram Garmann (OsloMet).
Jak wyglądało badanie?
W naszym badaniu używaliśmy profesjonalnej aplikacji na smartfony oraz standaryzowanych narzędzi (tzw. raportów rodzicielskich), udostępnianych rodzicom online. Dzięki aplikacji, którą stworzyliśmy, rodzice mogli zapisywać słowa wypowiadane przez dzieci, a także te, które dzieci same wymyślają (neologizmy), oraz pierwsze wypowiedzi wielowyrazowe. Dodatkowo rodzice regularnie udzielali informacji na temat otoczenia językowego dziecka i języków, do których dziecko miało dostęp. Aby ułatwić rodzicom systematyczność, aplikacja wysyłała regularne powiadomienia. Dzięki aktywności w aplikacji rodzice zdobywali dostęp do dodatkowych materiałów: podcastów z naukowcami i artykułów opisujących rozwój dzieci, raportów i kolorowanek tworzonych z pierwszych słów ich dzieci oraz voucherów do księgarni internetowej EMPIK. Kilkukrotnie rodzice byli proszeni o wypełnienie standardowych kwestionariuszy rodzicielskich (MacArthur-Bates Communicative Development Inventories, CDI). Dzięki temu mogliśmy ustalić dokładny wiek rozpoczęcia mówienia (wypowiadania pierwszych słów) u dzieci jedno- i dwujęzycznych oraz powiązać ten wiek z dalszym rozwojem językowym dzieci. Co istotne, możliwe było również powiązanie informacji o ścieżce rozwoju językowego dzieci z charakterystyką ich środowiska językowego i uwzględnienie różnych czynników społecznych.
Projekt StarWords
został zrealizowany na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego i zfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki w ramach konkursu OPUS 16. Pełen tytuł projektu: „Nowe perspektywy w ocenianiu wczesnego rozwoju językowego u dzieci jedno- i dwujęzycznych: podłużne internetowe badanie metodą raportów rodzicielskich” (2018/31/B/HS6/03916).